Tahsin TUNA / BERGAMA
Gelenekten Sofralara Uzanan Bir Peynir Serüveni
İzmir’in Bergama ilçesi, yalnızca tarihi ve kültürel zenginlikleriyle değil, aynı zamanda eşsiz lezzetleriyle de adından söz ettiriyor. Bu lezzetlerin başında ise coğrafi işaret tescilli Bergama Tulum Peyniri geliyor. Yüzyıllardır süregelen geleneksel yöntemlerle üretilen bu peynir, hem damaklara hitap ediyor hem de bir kültür mirasını yaşatıyor.
Tarihi Kökler Orta Asya’dan Geliyor
Bergama Tulum Peyniri’nin kökeni, Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Yörük topluluklarına dayanıyor. Göçebe yaşam süren bu topluluklar, hayvancılıkla uğraşırken sütü değerlendirmek ve uzun süre saklamak için bu peyniri üretmeye başladılar. Bergama’nın zengin meraları ve bitki örtüsü, süt kalitesini artırarak peynirin kendine has lezzetini oluşturdu.
Gerçek Tulumda Olgunlaştırılan Peynir
Peynirin en ayırt edici özelliği, geleneksel yöntemle hayvan derisinden yapılan tulumlar içinde olgunlaştırılmasıdır. Keçi veya koyun derisinden elde edilen tulumlar, peynirin aylar süren dinlenme sürecinde nefes almasını sağlar ve bu da eşsiz aromasının oluşmasında büyük rol oynar.
Nasıl Üretiliyor?
Üretimde genellikle %100 koyun sütü tercih ediliyor. Bazı üreticiler keçi veya inek sütü de kullanabiliyor.
Doğal şirden mayasıyla mayalanan süt, pıhtılaştırılıyor ve nohut büyüklüğünde parçalara ayrılıyor.
Cendere bezleriyle süzülen pıhtı, kalıplanıyor ve tuzlanıyor.
Son aşamada ise peynir, tulumlara doldurularak serin ve rutubetli ortamlarda 4 ila 6 ay arası olgunlaştırılıyor.
Lezzet Profili ve Kullanım Alanları
Bergama Tulum Peyniri, yoğun aroması, orta sert dokusu ve hafif kırılgan yapısıyla tanınıyor. Rengi beyazdan açık kreme döner. Kahvaltılarda tüketildiği gibi; salatalarda, böreklerde, makarnalarda ve mezelerde de sıkça yer alıyor.
Tescilli Bir Değer
Bu özel peynir, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillenmiştir. Bu tescil, geleneksel üretim yöntemlerinin korunmasını ve peynirin özgün karakterinin geleceğe taşınmasını garanti altına alıyor.
Gelecek Nesillere Aktarılacak Bir Kültürel Miras
Bergama Tulum Peyniri sadece bir gıda ürünü değil, aynı zamanda yöre halkının emeğini, geleneğini ve yaşam biçimini yansıtan önemli bir kültürel mirastır. Bu eşsiz lezzetin yaşatılması, yerel üreticilerin desteklenmesi ve geleneksel yöntemlerin korunmasıyla mümkün olacak.
Lezzetin izini sürenler için Bergama, sadece bir tarih şehri değil, aynı zamanda damak çatlatan tatların da başkentidir.
Not: Önceki yıllarda Çaltıkoru, Eğiller, gibi Madra köylerinde yaygın olarak tulum’a konulan peynir 6 ay süre ile karanlıkta bekletilir öyle satışa sunulurdu. Günümüz de ise daha modern teknikler ile üretilip pazarlanmakta.
Köşe Yazarları
